14 Kasım Dünya Diyabet Günü

Medigen_Slider_Tasarimi_1200X250_2021

14 Kasım Dünya Diyabet Günü, diyabetin dünyadaki hızlı yükselişine yanıt olarak 1991 yılında Uluslararası Diyabet Federasyonu ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından ilan edilmiştir.

Diabetes mellitus olarak da bilinen diyabet, pankreasın yeterince insülin üretememesi veya vücudun ürettiği insülini etkili bir şekilde kullanamaması sonucu ortaya çıkan bir grup metabolik bozukluktur (1).  İnsülin, kan şekerini düzenleyen bir hormondur (2). Yüksek kan şekeri (hiperglisemi), kontrolsüz diyabetin yaygın bir etkisidir ve zamanla vücudun birçok sisteminde ciddi hasara yol açabilmektedir (3). Diyabet ve komplikasyonları hem birkaç farklı biyolojik süreç hem de genetik yolaklardan kaynaklanmaktadır (4).

 

Diyabetin sınıflandırması: Tip 1 diyabet, Tip 2 diyabet ve Gestasyonel diyabet, monogenik diyabet (MODY), ekzokrin pankreas hastalıkları (kistik fibroz ve pankreatit gibi) ve ilaç- veya kimyasal kaynaklı diyabet (örneğin, glukokortikoid kullanımı…) (5). Tedavi edilmeyen diyabetin klasik semptomları, istenmeyen kilo kaybı , poliüri (artan idrara çıkma), polidipsi (artan susuzluk) ve polifajidir (artan açlık)(6).

 

Uluslararası Diyabet Federasyonu (IDF) tarafından yayımlanan ‘10. Diyabet Atlası’nda dünya genelinde, 2021 yılında 537 milyon diyabetli birey olduğu bildirilmekte ve diyabet nüfusunun 2030 yılına dek 643 milyona ulaşacağı öngörülmektedir. Uluslararası Diyabet Federasyonu (IDF) tarafından diyabet prevalansı hakkında yayımlanan güncel veriler, Türkiye’de 20-79 yaş aralığında yaklaşık 7 milyon diyabet hastası olduğunu ve bu rakamın toplam yetişkin nüfusun yaklaşık %12’ne denk geldiğini göstermektedir (7).

 

Diyabet, kan şekeri testi (Açlık Kan Şekeri (AKŞ) ölçümü, Glike hemoglobin (HbA1C) veya Oral Glikoz Tolerans Testi (OGTT)) ile gerçekleştirilebilmektedir (8).  Diyabet tedavisi, glikoz kontrolü, kan basıncını düşürme, ameliyat, diyet, fiziksel aktiviteler, gen tedavisi ve uyarılmış β-hücre rejenerasyonu gibi diğer tedavileri içermektedir (9).

 

Kaynaklar

  1. Shoback DG, Gardner D, eds. (2011). “Chapter 17”. Greenspan’s basic & clinical endocrinology (9th ed.). New York: McGraw-Hill Medical. ISBN.
  2. ^“What is Diabetes? | NIDDK”. National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. Retrieved 2022-03-17.
  3. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/diabetes
  4. Deckert, T. & Poulsen, J. Diabetic nephropathy: fault or destiny? Diabetologia 21, 178–183 (1981).
  5. American Diabetes Association. Diagnosis and classification of diabetes mellitus. Diabetes Care 2014;37(Suppl. 1):S81–S90
  6. Cooke DW, Plotnick L (November 2008). “Type 1 diabetes mellitus in pediatrics”. Pediatrics in Review. 29 (11): 374–84.
  7. https://diabetesatlas.org/idfawp/resource-files/2021/07/IDF_Atlas_10th_Edition_2021.pdf
  8. “Summary of revisions for the 2010 Clinical Practice Recommendations”. Diabetes Care. 33 (Suppl 1): S3. January 2010.
  9. Tan SY, Wong JLM, Sim YJ. Type 1 and 2 diabetes mellitus: A review on current treatment approach and gene therapy as potential intervention. Diabetes Metab Syndr. 2019 Jan-Feb;13(1):364-372.